توجه چیست؟ انواع توجه + روش جذب توجه

انواع توجه

توجه پایدار (Sustained Attention): توجه چیست؟ توجه پایدار به این معنی است که افراد برای مدت طولانی این توانایی را دارند که تمرکز خود را معطوف به یک محرک مشخص از بین سایر محرک‌های درونی و بیرونی کنند و سایر محرک‌ها را نادیده بگیرند. در این نوع توجه، افراد تمرکز خود را بر روی کاری که انجام می‌دهند حفظ می‌کنند و تا زمانی که آن کار را به پایان برسانند به انجام آن رفتار ادامه می‌دهند.

توجه متمرکز (Focused Attention): توجه متمرکز به معنی دقت کردن و توجه آنی و ناگهانی به یک محرک خاص در محیط پیرامون است. این محرک می‌تواند شنیداری، دیداری یا لامسه باشد. توجه چیست؟ برای مثال، توجه کردن به یک صدای بلند یا نور بسیار شدید. توجه متمرکز به ما کمک می‌کند تا محرک‌هایی را که نیاز به پاسخ فوری دارند، متوجه شویم.

توجه انتخابی (Selective Attention): در این نوع توجه، فرد محرک خاصی را برای توجه کردن انتخاب می‌کند و سایر محرک‌ها را، چه درونی مثل تفکر و چه در محیط پیرامون مثل صداها، نادیده می‌گیرد. توجه انتخابی به ما امکان می‌دهد آنچه را که می‌خواهیم به آن توجه کنیم، انتخاب کنیم.

توجه چیست؟ لازمه‌ توجه انتخابی این است که شما این توانایی را داشته باشید محرک‌های بیرونی و عواملی که باعث حواس‌پرتی درونی می‌شوند، مانند احساسات و افکار را نادیده بگیرید تا بتوانید روی یک کار متمرکز بمانید.

توجه تقسیم‌شده (Divided Attention): در این نوع توجه، فرد به‌صورت هم‌زمان به چند محرک توجه می‌کند. برای مثال، شخصی که در حال گوش دادن به موزیک مورد علاقه‌ی خود است و هم‌زمان به رفت‌وآمدهای آدم‌های اطراف خودش نیز توجه می‌کند.

توجه متناوب (Alternating Attention): در توجه متناوب، فرد باید این توانایی را داشته باشد که توجه و تمرکز خود را بین چند محرک شناختی که الزامات مختلفی ایجاد می‌کنند جابه‌جا کند. به تعبیر دیگر یعنی جابه‌جایی آسان توجه بین دو یا چند چیز با نیازهای شناختی متفاوت. برای مثال، وقتی شخص با تلفن صحبت می‌کند و پس از پایان مکالمه به مطالعه کردن خود ادامه می‌دهد.

توجه محدود (Limited Attention): در این حالت، توجه بین چند نوع کار تقسیم می‌شود. افراد به جای تغییر تمرکز، هم‌زمان به چندین محرک توجه می‌کنند و ممکن است هم‌زمان به چندین تقاضا پاسخ دهند. با سایت موفقیت ملک پور همراه باشید.

اهمیت و فواید توجه چیست؟

توجه چیست؟ توجه مانند یک سد یا فیلتر در ذهن انسان عمل می‌کند. به تعبیر دیگر، ورودی ذهن را در برابر حجم زیادی از اطلاعات کنترل می‌کند. این موضوع می‌تواند در بهبود فرآیندهای شناختی و ذهنی بسیار تأثیرگذار باشد و به ما کمک می‌کند روی موضوع یا محرک مدنظر خودمان تمرکز لازم را داشته باشیم.

در واقع، توجه از مغز در برابر اطلاعات غیرضروری محافظت می‌کند و ما با توجه کردن می‌توانیم منابع ذهنی خودمان را به‌صورت مؤثر مدیریت کنیم. در این نوشتار به بررسی مختصری از اهمیت توجه می‌پردازیم:

1. تفکر:
   اگر افراد توانایی توجه به یک موضوع یا محرک مشخص را نداشته باشند، نمی‌توانند به آن موضوع فکر کنند. در واقع، چیزی به اسم تفکر بی‌معنی می‌شود.
2. آموختن:
   ما انسان‌ها همواره در تمام لحظات زندگی نیاز به آموختن موضوعات و توانایی‌های گوناگون داشته‌ایم تا کیفیت زندگی خودمان را بهبود ببخشیم. در نتیجه، توجه کردن به ما این امکان را می‌دهد که دانش و مهارت‌های مناسب را بیاموزیم که لازمه‌ی یادگیری است. بدون توجه، یادگیری اتفاق نمی‌افتد.
3. بهتر شدن کیفیت:
   فردی که بخواهد کارهای مختلف خود را با کیفیت بالا و مطلوب انجام دهد، لازم است تمام جوانب را بسنجد. بنابراین، لازم است به جزئیات توجه داشته باشد و همین توجه کردن باعث می‌شود جزئیات را بسنجیم و امور خود را در بهترین حالت ممکن انجام دهیم.
4. موفق شدن:
   هنگامی که شخصی بخواهد موفق باشد، باید به موضوعات مهم پیرامونش توجه کند. این توجه، این امکان را در اختیار قرار می‌دهد تا در یک زمان‌بندی مشخص به هدف اصلی و موفقیت مطلوب برسیم.
5. تصمیم‌گیری:
   لازمه‌ این موضوع که ما بتوانیم در امور مختلف تصمیم‌گیری درست و معقول داشته باشیم این است که به جوانب مختلف یک موضوع توجه کنیم تا در نهایت بتوانیم تصمیمات درست و مطلوب اتخاذ کنیم.

عوامل مؤثر بر توجه

علاقه و انگیزه: موضوعات جذاب توجه را جلب می‌کنند.
خستگی یا استرس: کاهش تمرکز
محیط: عوامل حواس‌پرتی (نور، صدا)
سلامت جسمی و روانی: کم‌خوابی یا اختلالاتی مانند ADHD

راهکارهای بهبود توجه چیست:

گاه پیش می‌آید که افراد توانایی لازم برای متمرکز کردن توجه خود بر یک موضوع یا محرک خاص را ندارند. در بیشتر موارد، توانایی ما در توجه و تمرکز روی یک موضوع به نظر خودکار انجام می‌شود، با این حال، توانایی افراد در تمرکز انتخابی توجه روی یک چیز خاص و نادیده گرفتن محرک‌های دیگر، موضوعی پیچیده است.

اما در این میان برای بهبود توجه و سطح تمرکز افراد راهکارهایی وجود دارد که در این‌جا به پاره‌ای از این موارد می‌پردازیم:

1. تمرین ذهن‌آگاهی (Mindfulness):
   به‌طور کلی، مایندفولنس یک حالت ذهنی تمرکز و توجه به زمان حال است (هوشیاری به اینجا و اکنون). تحقیقات نشان داده است که تمرین‌های مربوط به ذهن‌آگاهی، تأثیرات قابل توجه و بسیار مثبتی در تقویت توجه و تمرکز دارد. ذهن‌آگاهی در برخی موارد نوعی توجه تلقی می‌شود.

برای مطالعه مقاله قانون توجه اینجا کلیک کنید.

1. پرهیز از انجام دادن چند کار به‌صورت هم‌زمان:
   توصیه می‌شود اگر قصد دارید توجه خود را تقویت کنید و بهبود ببخشید، چند کار را به‌صورت هم‌زمان انجام ندهید و از چندوظیفگی پرهیز کنید. شما می‌توانید از تمام منبع توجه خود برای یک محرک خاص نهایت استفاده را ببرید. این امر برای تقویت توجه و تمرکز شما می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.

تحقیقات نشان داده است انجام دادن چندین کار به‌صورت هم‌زمان، توانایی توجه و تمرکز را در افراد کاهش می‌دهد.

1. خواب کافی:
   تحقیقات جدید نشان می‌دهند که داشتن خواب کافی می‌تواند در بهتر شدن عملکرد مغز و به دنبال آن بهبود توجه و تمرکز حائز اهمیت باشد و برای داشتن سطح مطلوب توجه مفید است. خواب کافی، توجه را تنظیم می‌کند.
2. استراحت:
   وقتی ذهن دچار خستگی شود، پتانسیل آن برای معطوف شدن توجه به موضوعات کاهش می‌یابد و این یک نکته‌ی منفی است. بنابراین، در میان تمام شلوغی‌ها باید به ذهن استراحت داده شود تا این خستگی و عدم کارایی، منجر به عدم تمرکز نشود.
3. توجه کردن به مواد غذایی:
   حس چشایی باعث تکرار و تمرین برای بهتر شدن سطح توجه می‌شود. اگر ما سعی کنیم هر چیزی را که می‌خوریم با حساسیت بالا و دقت فراوان بجویم و به جزئیات بلع آن ماده‌ی غذایی توجه کنیم، توجه کردن در ما تقویت می‌شود.
4. ورزش کردن:
   ورزش کردن باعث افزایش خون‌رسانی به مغز می‌شود و این امر موجب بهتر شدن کارایی مغز خواهد شد. چون تحرک باعث ترشح هورمون شادی می‌شود که به دنبال آن، احساس مثبت و خوشایندی حاصل می‌شود و این احساسات مثبت، توجه و تمرکز را بهتر می‌کنند.

انواع روش‌های جذب توجه:

انسان ذاتاً موجودی اجتماعی‌ست و این اجتماعی بودن باعث ایجاد تکاپو در ما می‌شود تا سعی کنیم مورد تأیید اطرافیان واقع شویم. ضمن اینکه تلاش برای جذب توجه دیگران و مورد تأیید و تحسین واقع شدن، با ایجاد حس رضایتمندی و اعتمادبه‌نفس می‌تواند در زندگی شخصی و کاری ما بسیار اثرگذار باشد.

• همه‌ ما به این موضوع علاقه داریم که دوست بداریم و دوست داشته شویم. از منظر روان‌شناسی، مورد توجه واقع شدن و حمایت اطرافیان را دریافت کردن باعث ایجاد حس رضایتمندی عمیق و عزت نفس در افراد می‌شود که تجربه‌ی بسیار خوشایندی است.
• داشتن مهارت در ارتباطات بین‌فردی یکی از موارد مهمی است که می‌تواند باعث جذب توجه دیگران شود. داشتن روحیه‌ی قوی، شاد، مثبت و خوش‌برخورد باعث ایجاد حس خوشایند در اطرافیان نسبت به شما می‌شود و همه تمایل دارند با شما ارتباط برقرار کنند.
• افرادی که با هم هم‌فکر یا هم‌سلیقه هستند، بهتر می‌توانند یکدیگر را درک کنند. این درک متقابل باعث ایجاد علاقه برای شروع ارتباط می‌شود.
• وقتی شما برای اطرافیان گوش شنوا دارید و به تعبیر دیگر، فعالانه به صحبت‌هایشان گوش می‌سپارید، این‌طور به نظر می‌رسد که اهمیت زیادی برایشان قائل هستید و همین امر موجب جذب توجه اطرافیان نسبت به شما می‌شود.
• وقتی شما جنبه‌های مثبت دیگران را مشاهده می‌کنید و با آن‌ها در مورد نقاط مثبت شخصیتی یا ظاهری‌شان صحبت می‌کنید، یا به‌اصطلاح آن‌ها را مورد تحسین و تمجید خود قرار می‌دهید، باعث به‌وجود آمدن حس علاقه نسبت به شما در افراد می‌شود.
• اگر نقاط قوت یا ضعف خود را واقع‌بینانه ببینید و روی بهتر شدن خود تلاش کنید (خودآگاهی)، می‌توانید از بهتر شدن نقاط قوت خود و از بین بردن نقاط ضعف، در جهت جذب توجه دیگران استفاده کنید.
• همیشه عزت نفس داشته باشید. با اعتمادبه‌نفس در جمع‌ها حاضر شوید. در این صورت به اطرافیان این‌طور القا می‌شود که شما شخصیت خودساخته، مستقل و جذابی دارید که باعث جذب توجه اطرافیان نسبت به شما می‌شود.
• پوشش آراسته و مناسب تأثیر بسیار زیادی در جذابیت شما دارد. افراد آراسته و موقر در پوشش باعث جذب توجه هرچه بیشتر اطرافیان نسبت به خود می‌شوند.
• با احترام گذاشتن به دیگران، این‌طور به نظر می‌رسید که شخصی محترم و مقید به ارزش‌های انسانی هستید که باعث احترام متقابل نیز می‌شود. احترام گذاشتن و مبادی آداب رفتار کردن به میزان بسیار زیادی برای دیگران ارزشمند است و باعث جذب توجه اطرافیان نسبت به شما خواهد شد.
• کمک کردن به اطرافیان سبب می‌گردد در نظر دیگران فردی سخاوتمند و مهربان باشید و باعث جذب اطرافیان نسبت به شما گردد.
• وقتی افراد قصد داشته باشند در شرایط مختلف (ارتباطات بین‌فردی، کاری و…) توجه دیگران را به خود جلب کنند، نیاز به یک‌سری از توانایی‌ها و مهارت‌هاست.

در ادامه به‌اختصار به چند مورد از راه‌های جذب توجه و توجه چیست؟ می‌پردازیم:

• در ارتباطات اجتماعی و بین‌فردی، افراد سعی بر این دارند تا ارتباط چشمی و کلامی مناسب برقرار کنند که نشان‌دهنده‌ی مهر و عزت نفس در افراد است. همواره لبخند به لب دارند، باوقار رفتار می‌کنند، گوش دادن فعالانه دارند.
• در محیط‌های حرفه‌ای و کاری، شخص به خواسته‌های اطرافیان احترام می‌گذارد.